ကာလရွည္ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္ ကို တက္ေစ်း (Premium) ျဖင္႔ေရာင္းျခင္း

ယခု ေဆာင္းပါးမွာ စာခ်ဳပ္ပါ အတိုးႏႈန္းက ေစ်းကြက္ အတိုးႏႈန္းထက္ ျမင္႔ေနရင္ Bonds ကို face value ထက္ျမင္႔တဲ႔ premium နဲ႔ ေရာင္းတဲ႔ အခါ ဘယ္လုိ စာရင္းသြင္းသလဲ ဆိုတာ ေဖာ္ျပပါမယ္။ 

ကာလရွည္ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္ ကို ေလွ်ာ႔ေစ်း (Discount) ျဖင္႔ေရာင္းျခင္း

ပထမ ေဆာင္းပါးမွာ Bonds ကို ထုတ္ေဝတဲ႔ အခါ Bonds စာမ်က္ႏွာေပၚက face value အတိုင္း ထုတ္တာ၊ face value ထက္ ေလွ်ာ႔ထုတ္တာ (discount)၊ face value ထက္ ပိုထုတ္တာ (premium) ဆိုၿပီး ၃ မ်ိဳးရွိေၾကာင္း၊ စာခ်ဳပ္ပါအတိုးႏႈန္း contractural interest rate က ေစ်းကြက္ အတိုးႏႈန္းနဲ႔ တူရင္ face value နဲ႔ ေရာင္းေၾကာင္း၊ စာခ်ဳပ္ပါ အတိုးႏႈန္းက  ေစ်းကြက္အတိုးႏႈန္းထက္ နိမ္႔ေနရင္ face value ထက္နိမ္႔တဲ႔ discount နဲ႔ေရာင္းေၾကာင္း၊ စာခ်ဳပ္ပါ အတိုးႏႈန္းက ေစ်းကြက္ အတိုးႏႈန္းထက္ ျမင္႔ေနရင္ face value ထက္ျမင္႔တဲ႔ premium နဲ႔ ေရာင္းေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ႔ပါတယ္။ 

ကာလရွည္ ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္ Bonds: Long-Term Liabilities

      ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံႀကီးမွာ အေျပာင္းအလဲ ေတြကလဲ ျဖစ္ေနၿပီ ဆိုေတာ႔  ေငြေၾကးေစ်းကြက္ ေပၚထြန္းလာဖုိ႔ ကို ေမွ်ာ္လင္႔ရင္း Bonds နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သိတာေလးေတြ ေရးခ်င္ပါတယ္။ သိၿပီး ေတာ္ၿပီး တတ္ၿပီး သူမ်ားအတြက္ အသုံးမဝင္ေပမဲ႔ မသိေသး မတတ္ေသးသူမ်ား အတြက္ ေတာ႔ ေကာင္းေကာင္း အသုံးဝင္မယ္လုိ႔   ေမွ်ာ္လင္႔ပါတယ္။

ေစ်းကြက္ ပ်က္ယြင္းမႈ အေျခအေန Market Failure အပိုင္း ၂

ဒုတိယအေၾကာင္းရင္း

       
          ေစ်းကြက္ ပ်က္ယြင္းမႈကို ျဖစ္ေစတဲ႔ ဒုတိယ အေၾကာင္းရင္းကေတာ႔ ျပည္သူပိုင္ ကုန္စည္နဲ႔ ေဆာင္ရြက္မႈ မ်ားဘဲ   ျဖစ္ပါတယ္။ စီးပြားေရးအရ သင္႔ျမတ္ ဆီေလ်ာ္တဲ႔ ကုန္စည္ေတြ ျဖစ္ေပမဲ႔လဲ သူတို႔ကို ပုဂၢလိက က႑က မထုတ္လုပ္ပါဘူး။ အဲဒီ ကုန္စည္ ေတြ ထုတ္လုပ္ဖို႔ အတြက္ သယံဇာတ သြင္းအားစုေတြကို မသုံးစြဲပါဘူး။ ဒါကို ရွင္းျပဖုိ႔အတြက္ ဦးစြာ ပုဂၢလိက ကုန္စည္အေၾကာင္း ရွင္းျပပါမယ္....။ 

ေစ်းကြက္ ပ်က္ယြင္းမႈ အေျခအေန Market Failure အပိုင္း ၁

          အၿပိဳင္အဆိုင္ ျဖစ္ေနတဲ႔ ေစ်းကြက္စံနစ္မွာ Market Failure ျဖစ္တာ အေၾကာင္းရင္း (၂) ရပ္ ရွိပါတယ္။ (၁) ေစ်းကြက္ က တခ်ိဳ႕ ေသာ ကုန္စည္နဲ႔ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ထုတ္လုပ္၊ ျဖည္႔ဆည္းရာမွာ  မွားယြင္းတဲ႔ ပမာဏ ထုတ္လုပ္ျခင္း (၂) စီးပြားေရးအရ လက္ခံႏိုင္တဲ႔၊ သင္႔ေတာ္တဲ႔ အခ်ိဳ႕ ေသာ ကုန္စည္နဲ႔ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ထုတ္လုပ္ဖို႔ရန္ သယံဇာတသြင္းအားစုမ်ား ခြဲေဝေပးမႈ လုံးဝ မရွိျခင္း တုိ႔ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမ အမ်ိဳးအစား ပ်က္ယြင္းမႈ ျဖစ္ရျခင္းကေတာ႔ ကုန္စည္တစ္ခုကို ထုတ္လုပ္တဲ႔ အခါမွာ အဲဒီကုန္ပစၥည္းရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးနဲ႔  ဆိုးက်ိဳးေတြဟာ တကယ္ ဝယ္ယူသူေတြနဲ႔ ေရာင္းခ်သူေတြကို မသက္ေရာက္ဘဲနဲ႔  အျခားအျပင္ လူေတြကို သက္ေရာက္ျခင္းေၾကာင္႔ ျဖစ္လာတာပါ။ ေဘာဂေဗဒ ပညာရွင္မ်ားက externalities သို႔မဟုတ္ spillovers လို႔ေခၚပါတယ္။ ဒုတိယ အမ်ိဳးအစားပ်က္ယြင္းျခင္းကေတာ႔ public goods လုိ႔ေခၚတဲ႔ ျပည္သူပိုင္ ကုန္ပစၥည္း ေတြေၾကာင္႔   ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရက ေစ်းကြက္ ပ်က္ယြင္းမႈ ၂ မ်ိဳးစလုံးကို ေျဖရွင္းဖုိ႔ အေရးယူ   ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ျပဳလုပ္ရပါမယ္….

ေငြေၾကးပမာဏရဲ႕ ေနာက္ခံကဘာလဲ?

ေငြေၾကးပမာဏရဲ႕အဓိကအစိတ္အပိုင္းျဖစ္တဲ႔ ေငြစကၠဴ၊ ေငြအေၾကြမ်ားနဲ႔ စာရင္းရွင္ အပ္ေငြ checkable deposits မ်ားသည္   ေပးေခ်ဖုိ႔ ေၾကြးၿမီေတြဘဲ   ျဖစ္ပါ တယ္။ ဘယ္လုိ ေၾကြးၿမီေတြလဲ ဆိုေတာ႔ ေငြစကၠဴေတြက ဗဟိုဘဏ္ရဲ႕ လည္ပတ္ေန တဲ႔ ေၾကြးၿမီေတြ၊ စာရင္းရွင္ အပ္ေငြ ေတြကေတာ႔ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးဘဏ္ေတြ နဲ႔ ေငြစုေငြေခ်း အသင္းေတြရဲ႕  ေၾကြးၿမီေတြဘဲ ျဖစ္ပါတယ္..။ ေငြစကၠဴနဲ႔ စာရင္းရွင္ အပ္ေငြ (စာရင္းရွင္ အပ္ေငြဆိုတာ တနည္းေျပာရရင္ ခ်က္လက္မွတ္ေရးၿပီး ထုတ္ယူ   ႏိုင္တဲ႔ေငြ) ေတြမွာ သူတို႔ကို ျပဳလုပ္တဲ႔ ကုန္က် စရိတ္ (intrinsic value) မရွိဘူးလို႔ ယူဆထားပါတယ္..။ 

ေငြေၾကးလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားႏွင္႔ ေငြေၾကးအဓိပၸါယ္

 တိုင္းျပည္တစ္ခုမွာ ေငြေၾကးစံနစ္ ေကာင္းမြန္စြာ လည္ပတ္မွသာ ဝင္ေငြနဲ႔ အသုံးစရိတ္ေတြရဲ႕ လည္ပတ္စီးဆင္းမွဳကို အေထာက္အပ႔ံ   ျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္အေနနဲ႔လဲ resources ေတြကို   ေကာင္းမြန္ ထိေရာက္စြာ အသုံးျပဳႏိုင္ၿပီး full employment ကို ရရွိႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။   ေငြေၾကးစံနစ္  ေကာင္းေကာင္း မလည္ပတ္ေတာ႔တာနဲ႔ သယံဇာတ ခြဲေဝ အသုံးခ်မွဳေတြ ပ်က္စီးကုန္ၿပီး စီးပြားေရးအေဆာက္အအုံရဲ႔႕ ထြက္ကုန္၊ အလုပ္အကိုင္ ရရွိမွဳႏွင္႔   ေစ်းႏွဳန္းစတာေတြမွာ မတည္ၿငိမ္မွဳေတြ   ျဖစ္ေစပါ တယ္။ အခု ဗဟိုဘဏ္ကလူမ်ား သိၿပီးျဖစ္တဲ႔   ေငြေၾကး လုပ္ေဆာင္ ခ်က္တို႔၊   ေငြေၾကး အဓိပၸါယ္တို႔ စတာေတြ   ေရးသားမွာ   ျဖစ္ပါတယ္.. သိၿပီးသား   ေတြျဖစ္ေပမဲ႔ သည္းခံၿပီး ဖတ္ေပး ၾကဖို႔   ေမတၱာရပ္ခံ ပါတယ္..။ 

အလုပ္လက္မဲ႔၊ စီးပြားေရးဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ႏွဳန္းႏွင္႔ အနာဂတ္ကာလအေျခအေန

အခုအလုပ္လက္မဲ႔အေျခအေနနဲ႔ တုိင္းျပည္စီးပြားေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္တဲ႔ အေျခအေနေတြမွာရွိတဲ႔ production possibilities model နဲ႔ လက္ရွိကာလ ေရြးခ်ယ္မွဳေၾကာင္႔ ျဖစ္လာမဲ႔ အနာဂတ္ production possibilities curve မ်ား အေၾကာင္း ေရးသားမွာဘဲ ျဖစ္ပါတယ္....။

စီးပြားေရးစံနစ္မ်ား

လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတုိင္းမွာ စီးပြားေရးစံနစ္တစ္ခုစီ ရွိၾကပါတယ္..။ စီးပြားေရး စံနစ္တစ္ခုဟာ (၁) ဘာကုန္စည္ေတြကို ထုတ္လုပ္မလဲ။ (၂) ဘယ္လိုထုတ္လုပ္မလဲ။ (၃) အဲဒီကုန္စည္ေတြကို ဘယ္သူေတြ က ရမွာလဲ။ (၄) ေျပာင္းလဲမႈကို ဘယ္လို လက္ခံယူမလဲ။ (၅) နည္းပညာ တုိးတက္မႈ ကို ဘယ္လို ျမွင္႔တင္ေပးမလဲ .. စတာေတြ ကို စဥ္းစား ဆုံးျဖတ္ရပါတယ္..။ စီးပြားေရး စံနစ္ေတြ ဆိုတာကလဲ သြင္းအားစုေတြကို ဘယ္သူေတြက ပိုင္သလဲ အရေသာ္လည္းေကာင္း၊  စီးပြားေရးဆုိင္ရာ လုပ္ေဆာင္ ခ်က္ေတြကုိ တြန္းအားေပးတဲ႔၊ ပူးေပါင္း ညွိႏိႈင္း   ေဆာင္ရြက္တဲ႔၊ ညႊန္ၾကားတဲ႔ နည္း စနစ္ေတြ အရ ေသာ္ လည္းေကာင္း ကြဲျပားသြားၾကပါတယ္..။ စီးပြားေရး စံနစ္ေတြ မွာ အစြန္းေရာက္ စံနစ္ ၂ ခု ရွိပါတယ္..။ ဗဟို ခ်ဳပ္ကိုင္စနစ္ျဖစ္တဲ႔ ဆိုရွယ္လစ္ သို႔မဟုတ္ ကြန္ျမဴနစ္စံနစ္ နဲ႔ ေဈးကြက္ စီးပြားေရးစံနစ္ သုိ႔မဟုတ္ အရင္းရွင္စံနစ္ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္..။ အခု   ေဈးကြက္ စီးပြားေရးစံနစ္ကို အေလးေပးၿပီး   ေရးသားခ်င္ ပါတယ္..။

Production Possibilities Model

            Society က ရွားပါးတဲ႔ သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ေတြကို ကုန္စည္နဲ႔ ေဆာင္ရြက္မွဳေတြ ထုတ္လုပ္ဖုိ႔ အေကာင္းဆုံးေရြးခ်ယ္ အသုံးျပဳတာကို Production Possibilities နဲ႔ ရွင္းျပပါမယ္။ ပထမ လြယ္ေအာင္လုိ႔ assumptions ေတြထားမယ္..

• Full employment တိုင္းျပည္က သူ႔ရဲ႕ ရႏိုင္သမွ် သယံဇာတရင္းျမစ္အားလုံးကုိ အသုံးျပဳ လုပ္ကိုင္ေနတယ္။
• Fixed resources သယံဇာတအရင္းအျမစ္ေတြ တနည္းအားျဖင္႔ factors of production ေတြရဲ႔  အေရအတြက္ ပမာဏနဲ႔ အရည္အေသြးဟာ မေျပာင္းလဲဘူး.. ပုံေသလုိ႔ယူဆမယ္။
• Fixed technology နည္းပညာရပ္ေတြ၊ ကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္ဖုိ႔ အသုံးျပဳတဲ႔ နည္းပညာေတြကိုလဲ ပုံေသထားမယ္။
• Two goods တိုင္းျပည္ဟာကုန္စည္ ၂ မ်ိဳးဘဲ ထုတ္လုပ္တယ္လုိ႔ ယူဆမယ္.. စာသုံးကုန္စည္နဲ႔ စက္မွဳကုန္စည္.. တနည္းေျပာရရင္ consumption goods နဲ႔ capital goods ။ ပီဇာနဲ႔ စက္ရုပ္..       

          ပီဇာက consumer goods - လူေတြရဲ႕လုိအင္ဆႏၵကို တိုက္ရုိက္ျဖည္႔ဆည္းေပးတဲ႔ကုန္စည္..

    စက္ရုပ္က capital goods - ထုတ္လုပ္မွဳမွာ ပိုၿပီးထိေရာက္မွဳရွိေစဖုိ႔ အသုံးျပဳတဲ႔လူေတြရဲ႕လိုအင္ဆႏၵကို သြယ္ဝိုက္   ျဖည္႔ဆည္းေပးတဲ႔ကုန္စည္.. 

လူတစ္ဦးခ်င္းစီႏွင္႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ ေခြ်တာစိစစ္သုံးစြဲမွဳဆိုင္ရာ ျပႆ နာမ်ား

            Macroeconomics ဆိုတာ တိုင္းျပည္တစ္ခုလုံးကို ဒါမွမဟုတ္ တိုင္းျပည္ရဲ႕  အေျခခံစုေပါင္းယူနစ္ေတြ ျဖစ္တဲ႔ အစိုးရ၊ အိမ္ေထာင္စုေတြ၊ လုပ္ငန္းေတြ စတာေတြကို ေလ႔လာစစ္ေဆးတာ၊ အဲဒီ အဓိကကိုယ္စားလွယ္ေတြၾကား ဆက္ႏြယ္မွဳေတြကို ၿခံဳငုံ ေလ႔လာတာ၊ ၿပီးေတာ႔ စီးပြားေရးဆုိင္ရာအတုိင္းအတာေတြျဖစ္တဲ႔ စုစုေပါင္းထြက္ကုန္၊ စုစုေပါင္းဝင္ေငြ၊ စုစုေပါင္းအသုံးစရိတ္၊ အလုပ္လက္မဲ႔၊ အေထြေထြေစ်းႏွဳန္းအဆင္႔ စတာေတြနဲ႔ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြကို စိစစ္တာျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ဦးခ်င္း၊ တစ္ခုခ်င္းကို ေလ႔လာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ သို႔ေသာ္လည္း အလုပ္လက္မဲ႔ျပႆနာကို macroeconomic ေခါင္းစဥ္ အေနနဲ႔   ေလ႔လာ မယ္ဆုိရင္ေတာ႔ အလုပ္ လက္မဲ႔ႏွဳန္းကို ဆုံးျဖတ္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ အလုပ္ရွာရတာ ဘယ္ေလာက္ၾကာသလဲဆုိတဲ႔အေပၚမွာ အလုပ္သမားတစ္ေယာက္ခ်င္း က ျပဳလုပ္ထားတဲ႔  ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ၾကည္႔ရမယ္။ သီးသန္႔သတ္မွတ္ထားတဲ႔ အလုပ္သမား   ေစ်းကြက္ ေတြက အလုပ္သမားဌားရမ္းမႈကို အားေပးတဲ႔ ပုံစံလား သို႔မဟုတ္ ဟန္႔တားတဲ႔ပုံစံလား ဆိုတာကိုလဲ စဥ္းစား ရမယ္ ဆိုတာ စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြက လက္ခံၾကတယ္....။ Microeconomics ဆိုတာကေတာ႔ အိမ္ေထာင္စု တစ္ခု၊ က႑တစ္ခု၊ ကို သီးသန္႔ ေလ႔လာတာပါ။ 

ေဘာဂေဗဒပညာရပ္ဆုိင္ရာ ရွဳေထာင္႔

ေဘာဂေဗဒ ရွဳေထာင္႔မွာ အျပန္အလွန္ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ႔ features (၃) ခုရွိပါတယ္..။

(၁) ရွားပါးမႈနဲ႔ ေရြးခ်ယ္မႈ Scarcity and Choice

         
       လူေတြရဲ႕  လုိအင္ဆႏၵေတြ၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ကမာၻၾကီးမွာ တုိင္းျပည္ေတြမွာရွိတဲ႔ ရွားပါးတဲ႔ သယံဇာတ resources ေတြကို အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လုိ ေရြးခ်ယ္ အသုံးခ်မလဲ ဆိုတာကို ေလ႔လာတာ Economics ပညာရပ္ပါ။ သယံဇာတေတြက အကန္႔အသတ္နဲ႔   ျဖစ္ေနတဲ႔အတြက္ ေရြးခ်ယ္မွဘဲ ရမွာပါ..။ ဒီေနရာမွာ "ေရြးခ်ယ္" ဆိုတဲ႔ စကားလုံး ဟာ အရမ္းအေရး ႀကီးပါတယ္။ အားလုံးကို မရရွိႏုိင္ပါဘူး။   ေရြးခ်ယ္ ရၿပီ   ျဖစ္တဲ႔အတြက္ ဘယ္ဟာကို ရရွိဖို႔ ဘယ္ဟာကို စြန္႔လႊတ္ မလဲဆိုတာ ထည္႔ စဥ္းစား ရပါၿပီ။ ဒါေၾကာင္႔ Economics ရဲ႕  အဓိက သေဘာတရားက "There is no free lunch." ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္႔ကို တစ္ေယာက္ေယာက္က   ေန႔လည္စာနဲ႔ ဧည္႔ခံတဲ႔အခါ ကိုယ္႔အေနနဲ႔ ၾကည္႔ရင္ ဒါဟာအလကား ရတာ ထင္ရေပမဲ႔ အျခား တစ္ေယာက္က ပိုက္ဆံက်ခံရပါတယ္..။